Polski Związek Wędkarski

POLSKI ZWIĄZEK WĘDKARSKI – NAJWIĘKSZE STOWARZYSZENIE POLSKICH WĘDKARZY

Polski Związek Wędkarski zrzesza 626’498 członków (wg stanu na dz. 31.12.2022 r.), reprezentujących wszystkie środowiska i grupy społeczne. Jest kontynuatorem ponad 140-letniej historii i tradycji zorganizowanego wędkarstwa polskiego. Struktury organizacyjne PZW tworzą koła (ok. 2500) i okręgi (42) jako jednostki terenowe. Związek opiera działalność na pracy społecznej członków.

Celem Związku jest organizowanie wędkarstwa, rekreacji, sportu wędkarskiego, użytkowanie wód, działania na rzecz ochrony przyrody i kształtowania etyki wędkarskiej. Związkiem kieruje Zarząd Główny w Warszawie, organizując pracę całego stowarzyszenia. PZW prowadzi działalność w zakresie zagospodarowania i ochrony wód, realizuje politykę ekologiczna państwa, zgodną z przyjętymi przez Polskę międzynarodowymi konwencjami i dyrektywami Unii Europejskiej.

Polski Związek Wędkarski jest członkiem dwóch międzynarodowych organizacji:

• Międzynarodowej Konfederacji Wędkarstwa Sportowego - CIPS (od 1958 r.)
• Międzynarodowej Federacji Sportu Rzutowego – ICSF (od 2003 r.)

NAJWIĘKSZY UŻYTKOWNIK RYBACKO-WĘDKARSKI WÓD ŚRÓDLĄDOWYCH W POLSCE

Polski Związek Wędkarski gospodaruje na ponad 219 tys. ha wód. W stosunku do całego areału wód śródlądowych w kraju, w dyspozycji PZW jest około 35% ich powierzchni. PZW użytkuje 66% całej powierzchni wód płynących (rzeki), 84% powierzchni zbiorników zaporowych i 26% ogólnej powierzchni jezior.

PZW zagospodarowanie akwenów opiera na zasadach naukowych, dotyczących biologicznej ochrony gatunków, zgodnie z zasadami racjonalnego, umiarkowanego użytkowania zasobów wód. PZW dla zachowania ginących i zagrożonych gatunków ryb wspiera ich aktywną ochronę przez doskonalenie biotechniki rozrodu i chowu, z zachowaniem ich swoistej różnorodności genetycznej. W działalności zarybieniowej PZW preferuje zasadę niewprowadzania do wód powierzchniowych gatunków obcych rodzimej faunie.

PZW prowadzi w 48 obiektach zarybieniowych chów i hodowlę ryb niezbędnych do zarybień wód śródlądowych – ok. 34 gatunkami ryb. Jest największym w kraju producentem materiału zarybieniowego ryb reofilnych, drapieżnych i łososiowatych. Produkcja materiału zarybieniowego średniorocznie wynosi starszych asortymentów 450 ton, młodszych asortymentów 130 mln szt. natomiast wielkość rocznego zarybienia wód użytkowanych przez PZW to 1500 ton starszych asortymentów i 235 mln szt. młodszych asortymentów o łącznej wartości 43 mln zł.

PZW chroni wody śródlądowe w oparciu o działalność Społecznej Straży Rybackiej liczącej około 8 tys. strażników. SSR działa na terenie wszystkich jednostkach organizacyjnych PZW i współpracuje z Państwową Strażą Rybacką, Policją, Strażą Graniczną i innymi służbami.

Każdego roku Społeczna Straż Rybacka przeprowadza około 43 tysięcy akcji, kontroluje około 290 tys. osób i bierze udział w likwidacji kłusowniczych sieci i innych narzędzi służących do nielegalnego połowu ryb.

Od samego początku Towarzystwo, obok spraw organizacyjnych, zajmowało się zarybianiem rzek i ochroną rybostanu, badaniami ichtiofaunistycznymi i krzewieniem oświaty rybackiej. Z inicjatywy władz Towarzystwa, 24 stycznia 1887 r., została uchwalona „Krajowa ustawa o rybołówstwie dla Królestwa Galicji i Lodomerii wraz z Wielkim Księstwem Krakowskim”, co pozwalało unormować stosunki prawne i rybackie w rzekach południowej części kraju.

Rozwój Sportu Wędkarskiego – połów ryb na sztuczną muchę – w 1896 r. zapoczątkował Krakowski Klub Rybactwa. Po 1907 roku jego działalność kontynuowało Towarzystwo Miłośników Sportu Wędkarskiego.

Po I wojnie światowej kontynuowano dotychczasowe kierunki działalności Towarzystwa. Wzrosła efektywność zarybiania rzek i ich ochrony, zbudowano wiele ośrodków zarybieniowych, m.in. w Foluszu, Nowym Sączu, Czatkowicach, Porąbce, Myślenicach, Zawoi i Tarnowie. W tym czasie powstały inne stowarzyszenia wędkarskie, które prowadziły swą działalność do 1939 r.

Krajowe Towarzystwo Rybackie było również inicjatorem, członkiem i założycielem w 1929 roku Związku Organizacji Rybackich Rzeczypospolitej Polskiej. Z jego inicjatywy została uchwalona w 1932 roku ustawa o rybołówstwie w wodach śródlądowych, która regulowała warunki uprawiania rybactwa i wędkarstwa w Polsce.

Ze względu na znaczą liczbę towarzystw wędkarskich działających w kraju, 29 stycznia 1932 roku został utworzony Związek Sportowych Towarzystw Wędkarskich (ZSTW) z siedzibą w Warszawie. Jego prezesem został dr Adam Lardmer z Krakowa, a od 1934 roku Włodzimierz Czermiński, który pełnił tę funkcję do końca istnienia Związku, tj. do 1949 roku, z przerwą w czasie II wojny światowej.

Władze Związku powołały w 1936 roku „Wiadomości Wędkarskie”, jako czasopismo wszystkich wędkarzy polskich.

1 września 1939 roku ZSTW zrzeszał 54 towarzystwa wędkarskie skupiające 2073 członków. W okresie okupacji, na terenie Generalnej Guberni istniało 38 towarzystw wędkarskich, użytkujących 167 obwodów rybackich i zatrudniających 255 strażników. W towarzystwach tych było 3033 członków.

Po zakończeniu działań wojennych, w latach 1945-1946 działały w Polsce: Krajowe Towarzystwa Rybackie w Krakowie oraz Okręgowy Związek Sportowy „Warta” w Poznaniu.

16 lutego 1947 roku zjazd delegatów towarzystw wędkarskich w Warszawie reaktywował działalność Związku Sportowych Towarzystw Wędkarskich. Wznowiono także wydawanie „Wiadomości Wędkarskich”.

23 września 1949 roku na mocy decyzji Zarządu Miejskiego w Warszawie, działalność Związku została zawieszona. Następnie, 19 marca 1950 r., na Nadzwyczajnym Walnym Zjeździe ZSTW w Warszawie z udziałem 270 delegatów reprezentujących 35 tys. członków, powołano Polski Związek Wędkarski, którego działalność otworzyła kolejny etap w rozwoju zorganizowanego wędkarstwa w Polsce. Aktywnie w nim uczestniczy obecnie ponad 600 tys. członków naszego Związku.

Tematyka badawcza obejmuje:

• prace ichtiofaunistyczne, monitoring ichtiofauny rzek,
• opracowanie biotechniki rozrodu ryb,
• badania czynników wpływających na efektywność zarybiania,
• oceny presji wędkarskiej,
• biologię ryb ze szczególnym uwzględnieniem gatunków cennych i zanikających,
• badania wędrówek ryb, obserwacje przepławek, hydroelektrowni i spiętrzeń pod względem ich wpływu na produkcję ryb w rzekach.

PZW inspiruje i w dużej części finansuje prace naukowe, które umożliwiają nie tylko określenie aktualnego stanu ryb w większości rzek Polski, ale wskazują na możliwość jego poprawy w makroskali i skali lokalnej przez zmianę struktury zarybień. Pozwala to na restytuowanie gatunkowej różnorodności ichtiofauny w rzekach oraz przywracanie możliwości powrotu ryb wędrownych (certa, łosoś, jesiotr).

PZW podejmuje działania ograniczające dalszą degradację środowiska wodnego, włącznie z przywracaniem naturalnego biegu rzek i dostosowaniem gospodarki rybacko-wędkarskiej (zarybianie, połowy) do możliwości produkcyjnych wód. Organizuje lub współorganizuje konferencje naukowe służące prezentowaniu wyników badań prowadzonych na jego rzecz. Wydaje „Roczniki Naukowe” – czasopismo zawierającego publikacje z prowadzonych badań.

Praca ta powinna służyć pozyskiwaniu młodzieży do Związku i systematycznemu zwiększaniu liczby członków uczestników”. Takie podejście do spraw młodzieży podtrzymano w Uchwałach zjazdowych kolejnych Krajowych Zjazdów Delegatów PZW. Realizacji tego zadania służą zapisane w Statucie PZW obowiązki zarządów wszystkich instancji, dotyczące organizowania pracy z młodzieżą i finansowania tej działalności. Koła i okręgi PZW tworzą sekcje młodzieżowe, organizują kursy i obozy wędkarskie zakończone egzaminami na kartę wędkarską, powołują wśród młodzieży kluby zainteresowań wędkarskich, organizują liczne i różnorodne konkursy i akcje edukacyjno-wędkarskie. Do tradycji w PZW weszły masowe imprezy sportowo-rekreacyjne związane z obchodami Dnia Dziecka. Tematyka młodzieżowa znajduje znaczące miejsce na łamach prasy wędkarskiej.

Całość nadzoruje i wspiera powołana przy Zarządzie Głównym PZW Rada ds. Młodzieży. Komisja ta opracowuje coroczne plany pracy z młodzieżą, a także rekomenduje nadawanie przez Prezydium ZG PZW uprawnień inspektora szkolenia młodzieży wędkarskiej wyróżniającym się instruktorom, którzy działają na szczeblu kół, okręgów oraz w ZG PZW. Elementem wspierania działalności młodzieżowej służą także: corocznie ustanawiane ulgi w składkach członkowskich dla młodzieży, odpowiednie zapisy w Regulaminie Amatorskiego Połowu Ryb oraz system zawodów sportowych w kategoriach młodzieżowych.

Polski Związek Wędkarski kontynuuje wydawanie czasopisma „Wiadomości Wędkarskie”, którego pierwszy numer ukazał się w styczniu 1936 roku, jako wydawnictwo Związku Sportowych Towarzystw Wędkarskich, a od 1951 roku stanowi wydawnictwo PZW. Obecnie „Wiadomości Wędkarskie” ukazują się jako miesięcznik w nakładzie blisko 100 tys. egzemplarzy i zajmują pierwsze miejsce na rynku czasopism hobbystycznych w Polsce. Od 1999 roku redakcja publikuje także przewodniki wędkarskie pt. „Polskie wędkarskie eldorado”.
 
Wiele wydawnictw PZW zapewniło sobie historyczną rolę w rozwoju wędkarstwa w Polsce. Do takich należą wydane w 1985 roku „Wędkarstwo Polskie” Jerzego Paladino, „Wędkarstwo gruntowe” (1981 r.) i „Wędkarstwo spławikowe” (1986 r.) Zbigniewa Dziedzica oraz poradnik szkoleniowy PZW „O wędkarstwie, ekologii i etyce”. Ponadto staraniem PZW ukazują się kalendarze wędkarskie, plansze szkoleniowe, mapy, a także co roku aktualizowane zbiory przepisów sportu wędkarskiego, wykazy łowisk na rzekach górskich i wodach śródlądowych.
 
Zarząd Główny PZW od 1987 r. wydaje także „Biuletyn Wędkarski”, wydawnictwo do użytku wewnętrznego, którego dystrybucja odbywa się za pośrednictwem zarządów okręgów PZW. W sferze działalności wydawniczej i promocyjnej PZW działa również rzecznik prasowy PZW. Działalność wydawniczą prowadzi także większość zarządów okręgów, ograniczając się jednak do wydawnictw organizacyjnych i okazjonalnych oraz map i przewodników po lokalnych łowiskach wędkarskich.
 
W 2005 roku powstał portal związkowy www.pzw.org.pl, który od kilku lat znajduje się w ścisłej czołówce polskich serwisów internetowych o tematyce wędkarskiej.
 
W kolejnych latach PZW uruchomił serwisy: www.kartawedkarska.pl oraz www.szkolkawedkarska.pl.